| 1 |
HAÇLI SEFERLERİ BAŞLADIĞI SIRASINDA YAKINDOĞU’NUN DURUMU (ANADOLU, SURİYE, FİLİSTİN VE MISIR) Bibliyografya: E. Altan, Antakya Haçlı Prinkepsliği Tarihi (1098-1112), TTK-Ankara 2018, s. 16-22. St. Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi, terc. F. Işıltan, TTK-Ankara 19892, s. 50-61. P. M. Holt, Haçlı Devletleri ve Komşuları, terc. T. Akad, İstanbul 2007, s. 9-18. P.M. Holt, Haçlılar Çağı, 11. Yüzyıldan 1517’ye Yakındoğu, terc. Ö. Arıkan, İstanbul 1999, s. 11-15. |
| 2 |
BİRİNCİ HAÇLI SEFERİ VE DOĞU’DA LATİN DEVLETLERİNİN KURULUŞU, SINIRLARININ GENİŞLEMESİ (3 hafta): a) Urfa Haçlı Kontluğu’nun Kuruluşu (1098) ve I. Baudouin de Boulogne (1098-1100): Kuruluş Devrinde Bölgedeki Ermeniler ve Müslümanlarla İlişkiler. Bibliyografya: I. Demirkent, “Urfa Haçlı Kontluğu Tarihine Bir Bakış”, Belleten, sayı: 206, s. 167-174. I. Demirkent, Haçlı Seferleri, İstanbul 1997, (s. 29-36 Haçlıların Anadolu’dan Geçişi), s. 36-38 I. Demirkent, Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1098-1112), I, TTK-Ankara 1190, s. 4-72 (geniş bilgi için). E. Altan, Antakya, s. 44-46. P. M. Holt, Haçlı Devletleri ve Komşuları, s. 33-36. |
| 3 |
b) Antakya Haçlı Prinkepsliği’nin Kuruluşu (1098) ve Bohemund Dönemi (1098-1111): Norman Lider Bohemund’un Antakya hâkimiyeti, Bizans ve Türklerle ilişkileri, Danişmendlilere Esir Düşmesi (1100-1103); Saltanat Naibi Tankred’in Prinkepsliğin Sınırlarını Genişletmesi (1101-1103) Bibliyografya: E. Altan, Antakya, s. 49 vdd., 95-110 I. Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 38-47 I. Demirkent, “Antakya Prinkepsi Bohemund’un Esir Alınması, Niksar’da Hapsedilmesi ve Serbest Bırakılması (1100-1103)”, Haçlı Seferleri Tarihi, Makaleler-Bildiriler-İncelemeler, İstanbul 2007, s. 113-120. St. Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi, II, s. 26-32. |
| 4 |
c) Kudüs Haçlı Krallığı’nın Kuruluşu, Büyüme ve Güçlenme Dönemi: Godefroi de Bouillon (1099-1100) ve Kral I. Baudouin de Boulogne (1100-1118) Dönemleri. Bibliyografya: St. Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi, II, s. 58-88. I. Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 50-60, 89-91. P.M. Holt, Haçlı Devletleri, s. 45-51. Holt, Haçlılar Çağı, s. 24-31. |
| 5 |
1100-1110 YILLARINDA URFA VE ANTAKYA’DA DURUM, MÜSLÜMANLAR VE BİZANS’LA İLİŞKİLER Urfa’da Kont II. Baudouin de Bourg Dönemi (1100-1118): a) Seruc Olayı; Baudouin’in Malatya Ermeni Hakimi Gabriel’in Kızıyla Evlenmesi, Yönetim Şekli; Antakya Prinkepsi Bohemund’un Danişmendli Esaretinden Kurtulması ve 1103 Olayları b) Harran Savaşı (1104) ve Urfa’da Norman Hakimiyeti (1104-1108). c) Bohemund’un Bizans’a Karşı Haçlı Seferi Girişimi (1107/1108). Bibliyografya: E. Altan, Antakya, s.111-132. I. Demirkent, Urfa, I, s. 75-111. |
| 6 |
d) Haçlılar Arasında İç Savaş, Müslüman-Haçlı Siyasî ittifaklarının Oluşması: Urfa Kontu I. Baudouin ile Tell-Bâşir Senyörü Joscelin’in Esaretten Kurtulmaları (1108); Urfa’da Hâkimiyet Mücadelesi ve Baudouin’in Yeniden Urfa’ya Hâkim Olması; Tell-Bâşir Savaşı (1108, Politik Amaçlı Müslüman-Haçlı İşbirliğinin İlk Örneği). Güneydeki Gelişmeler: Trablus’un Zaptı (1109). Bibliyografya: E. Altan, Antakya, s.149-161. I. Demirkent, Urfa, I, s. 112-126. |
| 7 |
Vize 1110-1127 YILLARINDA LATİN DOĞU’DA SİYASET VE SAVAŞ İslâm Dünyasında Haçlılara Karşı Cihat Hareketinin Başlaması ve Büyük Selçuklu Devleti’nin Haçlılara Karşı Hareketi: a) Musul Valisi Mevdûd’un Urfa Bölgesine Düzenlediği Seferler (1110, 1111, 1112); Kudüs Krallığı’na Karşı Sefer ve Taberiye Savaşı (28 Haziran 1113). b) Musul Valisi Aksungur el Porsuki’nin Urfa Bölgesine Taarruzu (1114); Hemedan Valisi Porsuk oğlu Porsuk’un Seferi ve 1115 Tell-Dânis Savaşı (Büyük Selçuklu Devleti’nin Haçlılara Yaptığı Son Hücum). Bibliyografya: E. Altan, Antakya, s.162-176. A. Özaydın, Sultan Muhammed Tapar Devri Selçuklu Tarihi, Ankara 1990, s.108-116. I. Demirkent, Urfa, I, s. 112-155 (Daha Geniş bilgi için) |
| 8 |
Kudüs Kralı II. Baudouin (1118-1131) Dönemi: Şövalye Tarikatlarının Kuruluşu; Artuklular ve Haçlılar (İlgazi, Belek ve Timurtaş Dönemleri): a)1117-1118 Yılında Halep’te Durum; Mardin-Halep Hükümdarı Artuklu İlgazi’nin Antakya Seferi ve Antakya Prinkepsi Roger’ye Karşı Zaferi (Kanlı Meydan Savaşı, 1119); Urfa’da I. Joscelin de Courtenay (1119-1131) Devri; İlgazi’nin 1120-1122 Antakya Seferleri. |
| 9 |
b) Artuklu Belek’in Haçlı Liderleri Joscelin ile Baudouin’i Esir Alması; Joscelin’in Esaretten Kaçışı; Belek’in Ölümü ve Timurtaş’ın Kudüs Kralını Serbest Bırakması; Haçlı-Arap Koalisyonunun Halep kuşatması (1124); Musul Atabeyi Aksungur’un Halep’e Yardımı ve Musul’da Zengi’nin İşbaşına Gelmesi (1127). Bibliyografya: (II. Baudouin Dönemi ve Artuklu Haçlı İlişkileri için) I. Demirkent, Haçlı Seferleri, 87-89, 92-94. E. Altan, “Templier ve Hospitalier Şövalye Tarikatlarının Kuruluşu”, Belleten, Sayı: 245 (2002), s. 87-94.) A. Usta, “Artuklular ve Haçlılar, Haçlıların Bölgeye Gelişlerinden Belek’in Ölümüne Kadar (1098-1124)”, İ.Ü. Edeb. Fk. Tarih Dergisi, Sayı: 37 (2002), s. 358-374. Daha fazla bilgi için bk. .St. Runciman, II, s. 119-153 . |
| 10 |
1127-1146 YILLARI ARASINDA LATİN DOĞU’DA DURUM: ZENGİ VE HAÇLILAR a) Antakya’nın II. Bohemund (1126-1130)’a Teslim Edilmesi; Urfa ile Antakya’nın İdarelerinin Birleşmesi (1130); Kral II. Baudouin ve Kont I. Joscelin’in 1131’de Ölümlerinin Ardından Latinlerin Durumu; Dördüncü Urfa Kontu II. Joscelin de Courtenay (1131-1144): Bizans’ın Kuzey Suriye’ye Müdahalesi; Kontluğun Son Yılları. b) Musul Atabeyi İmâdeddin Zengi’nin Doğu’daki Haçlılara Karşı Siyaseti ve Urfa’nın Fethi (24 Aralık 1144). c) Fetihten Sonrası. Bibliyografya: I. Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 78-81; 95-97. I. Demirkent, Urfa (1118-1146), s. 139-154 (Urfa’nın fethi) St. Runciman, II, s. 154-184. C. Alptekin, The Reign of Zangi (1127-1146), Erzurum 1978. |
| 11 |
ARTUKLU-HAÇLI İLİŞKİLERİ (İLGAZİ, BELEK VE TİMURTAŞ DÖNEMLERİ): 1117-1118 Yılında Halep’te Durum; Mardin-Halep Hükümdarı Artuklu İlgazi’nin Antakya Seferleri: Antakya Prinkepsi Roger’ye Karşı Zaferi (Kanlı Meydan Savaşı, 1119); Kudüs Kralı II. Baudouin’in Antakya’nın İdaresini Üstlenmesi; İlgazi’nin 1120-1122 Antakya Seferleri; Artuklu Belek’in Haçlı Liderleri Joscelin ile Baudouin’i Esir Alması; Joscelin’in Esaretten Kaçışı; Belek’in Ölümü ve Timurtaş’ın Kudüs Kralını Serbest Bırakması; Haçlı-Arap Koalisyonunun Halep kuşatması (1124); Musul Atabeyi Aksungur’un Halep’e yardımı ve Musul’da Zengi’nin İşbaşına Gelmesi (1126). |
| 12 |
NUREDDİN MAHMUD (1146-1174) VE HAÇLILAR Bibliyografya: I. Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 117-129. I. Demirkent, “Haçlılar”, DİA, 534 vd. (II. Haçlı Seferi’nden Sonra Doğu’da Durum) E. Altan, “Haçlılara Karşı Mücadelenin Önde Gelen Liderlerinden Nûreddin Mahmud b. Zengî (1146-1174)”, Tarih Bilincine Adanan Bir Ömür Prof. Dr. Abdülkadir Donuk Armağanı, İstanbul 2017, s. 225-244. |
| 13 |
SELAHADDİN EYYUBİ VE KUDÜS’TE HAÇLI HÂKİMİYETİNİN SONU (1187) Bibliyografya: I. Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 129-148. I. Demirkent, “Haçlılar”, DİA, 535 vd. E. Altan, “ Renaud de Châtillon: Antakya Prinkepsi (1153-1160), Mâverâ-i Ürdün Senyörü (1177-1187), İst. Ünv. Edeb. Fk. Tarih Dergisi, Sayı: 55 (2012 /1), İstanbul 2013, s. 1-28. Daha geniş bilgi için R. Şeşen, Kudüs Fatihi Selâhaddin Eyyûbî, İstanbul 2013. |
| 14 |
Genel Değerlendirme ve Özet: Haçlı Devletlerinin Kuruluşu ve II. Haçlı Seferi’ne Kadar Uzanan Tarihsel süreç hakkında genel bilgi için Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 29-60, 73-100. III. Haçlı Seferi’ne Kadarki Süreç (Nureddin Mahmut ve Selahaddin Eyyubi Dönemleri) için Demirkent, Haçlı Seferleri, s. 117-149. |
