| 1 |
DERS İÇERİK, YÖNTEM VE KAYNAK TANITIMI (Dersin içeriği izlenecek yöntem ve kaynaklar hakkında açıklama) |
| 2 |
I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDE DÜNYADA YAŞANAN FİKRİ, ASKERİ, BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER (1880’lerde yeni üretim sistemleri, yeni enerji kaynaklarının üretime uygulanması, üretim, iletişim ve ulaşım araçlarının daha kullanışlı hale gelmesi, Almanya’nın sanayi ve ticarette gelişmesi-İngiltere’nin olumsuz etkilenmesi, Sermaye için yeni yatırım alanlarına ihtiyaç duyulması, Almanya ile birlikte ABD ve Japonya’nın arayışları, madencilik ve enerji alanlarında ihtiyaçlar, güvenlik endişesi, milliyetçilik fikrinin yeniden yorumlanması, Militarizm, savaş teknolojisindeki gelişmeler) Okuma listesi: Hew Strachan, Birinci Dünya Savaşı, çev. Ümit Hüsrev Yolsal, İstanbul 2014. Okuma tavsiyesi: Pierre Renouvin, 1. Dünya Savaşı ve Türkiye, İstanbul 2004. |
| 3 |
I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDE BÜYÜK DEVLETLERİN SİYASİ, İKTİSADİ VE ASKERİ DURUMLARI (İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya, İtalya, ABD ve Japonya’nın siyasi ve iktisadi durumları ile Afrika ve Asya başta olmak üzere dünya genelinde sömürge arayışları) Okuma listesi: Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi, İstanbul 2016. Süleyman ERKAN, Savaş ve Barış Bağlamında XIX. Yüzyıl Uluslararası İlişkilerinin Özellikleri, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (Aralık 2010), S. 22, s.93-115, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/117909 Okuma tavsiyesi: James Joll, Gordon Martel, Birinci Dünya Savaşı Neden Çıktı?, çev. Orhan Dinç Tayanç, İstanbul 2016. Basil, Liddell Hart, Birinci Dünya Savaşı Tarihi, İstanbul 2016. |
| 4 |
I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ SİYASİ KRİZLER VE İTTİFAK ARAYIŞLARI (Birinci ve İkinci Üç İmparator Ligi, İttifak ve İtilaf Devletlerini şekillendiren ittifaklar, Fas Bunalımı, 1904-1905 Rus-Japon Savaşı, Reval Görüşmeleri, Bosna-Hersek Krizi, Trablusgarp ve Balkan Savaşları, L. V. Sanders Hadisesi, Ermeni Islahatı, Büyükelçiler Konferansı) Okuma listesi: Mahmut Bolat, “1876-1914 Arası Osmanlı Devleti Dış Politikasının Genel Bir Değerlendirmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 1, S. 1, (2014), s.16-28, https://sbed.ahievran.edu.tr/makaleler/eaxg8t_tammetin.pdf Okuma tavsiyesi: A. Haluk Ülman, Birinci Dünya Savaşı’na Giden Yol ve Savaş, İstanbul 2002. |
| 5 |
TÜRKİYE’NİN SİYASİ VE İKTİSADİ, DURUMU, MİLLİ İKTİSAT DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKIŞI (Kapitülasyonların Osmanlı Devleti’ne siyasi, iktisadi, ticari, hukuki ve kültürel etkileri, II. Meşrutiyet sonrasında gerçekleşen siyasi ve iktisadi gelişmeler, milli iktisat düşüncesinin ortaya çıkışı ve tatbikatına yönelik çabalar) Okuma listesi: Zafer Toprak, Türkiye’de Milli İktisat 1908-1918, İstanbul 2012. Mustafa Aksakal, Harbi Umumi Eşiğinde Osmanlı, Osmanlı Devleti Son Savaşa Nasıl Girdi?, İstanbul 2010. Feroz Ahmad, İttihat ve Terakki (1908-1914), İstanbul 2013. Aybars Pamir, Kapitülasyon Kavrami ve Osmanlı Devleti'ne Etkileri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 51, S. 2, (2002), s.79-119, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/286/2613.pdf Okuma tavsiyesi: Ahmet Emre Biber, Osmanlı İmparatorluğu’nun dünya sistemine eklemlenme süreci ve azgelişmişliğinin evrimi, Uluslararası İnsani Bilimler Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 1 Yıl: 2009, s.27-44, https://www.jhumansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/download/499/332 Şevket Pamuk, Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme, İstanbul 2013. Zafer Toprak, “II. Meşrutiyet Döneminde İktisadi Düşünce”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, cilt III (1985), s. 635-640, https://www.academia.edu/18274561/II._Me%C5%9Frutiyet_D%C3%B6neminde_%C4%B0ktisadi_D%C3%BC%C5%9F%C3%BCnce |
| 6 |
I. DÜNYA SAVAŞI’NIN BAŞLAMASI, BATI VE DOĞU CEPHELERİ İLE DENİZLERDE YAŞANAN GELİŞMELER-sınav haftası- (Ferdinand Suikasti ve savaşın başlaması, Schlieffen Planı, Almanların Batı cephesini açmaları, siper savaşları, İngiliz ablukası, denizaltı savaşları, Alman sömürgelerinin işgali, Sırbistan’ın işgali, Doğu cephesindeki gelişmeler) Okuma listesi: Volkan Marttin, “Birinci Dünya Savaşi'nda Avrupa'daki Türk Cephelerinden Galiçya-Romanya Örneğinde Savaş Tarihi Üzerine Düşünceler”, IBAD, C. 2, S. 1, (Bahar2017) s 59-74, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/334482 Refik Arıkan, “I. Dünya Savaşı’nda Marne Cephesi ve Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girişi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C.1, s. 1-36. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/202963 Okuma tavsiyesi: Laurence Evans, Türkiye’nin Paylaşılması ve ABD Politikası 1914-1924, İstanbul 2003. Jay Winter, Geoffrey Parker, Mary R. Habeck, I. Dünya Savaşı ve 20. Yüzyıl, İstanbul 2012. Erich Von Falkenhayn, Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya, İstanbul 2012. Erich Ludendorff, Birinci Dünya Savaşı’nda Gördüklerim ve Yaşadıklarım, İstanbul 2014. |
| 7 |
TÜRKİYE’NİN SAVAŞA GİRİŞİ VE SAVAŞ EKONOMİSİ (Goben ve Breslau’nun Çanakkale Boğazı’ndan içeri alınmaları, Boğazların kapatılması, seferberlik ilanı, kapitülasyonların kaldırılması, Rus limanlarının bombalanması, Rusya’nın Karadeniz’de karşı saldırıları, Ege ve Akdeniz kıyılarının ablukaya alınması, ülke ihtiyacı iç pazardan karşılamaya yönelik tedbirler, milli iktisat politikalarının tatbikatı) Okuma listesi: Stanford Shaw, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu-Savaşa Giriş, Ankara 2013. Vahdet Keleşyılmaz, “Belgelerle Türkiye’nin Birinci Dünya Savaşına Giriş Süreci”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVI/32 (2016-Bahar), s. 133-169, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/erdem/article/view/5000040603 Mustafa Çolak, “Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın Osmanlı Devleti’nden Beklentileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi 2. Uluslararası Tarih Sempozyumu, 100. Yılında Birinci Dünya Savaşı, İzmir 2015, s. 433-440. Okuma tavsiyesi: Mehmet Emin Elmacı, İttihat Terakki ve Kapitülasyonlar, İstanbul 2005. Colmar von der Goltz; Yirminci Yüzyılın Başlarında Osmanlı-Alman İlişkileri, İstanbul 2012. İlber Ortaylı, II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, İstanbul 1981. Alev Gözcü, “I. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti’nin Gündelik Hayatindan Kesitler”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, (2016), C. 16, S. 32, s. 133-167, http://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2016/08/I.-D%C3%BCnya-Sava%C5%9F%C4%B1-ve-Osmanl%C4%B1-Devleti%E2%80%99nin-G%C3%BCndelik-Hayat%C4%B1ndan-Kesitler.pdf Haydar Alpagut, Büyük Harbin Deniz Cephesi, İstanbul 1937. |
| 8 |
SAVAŞIN İLK YILINDA AÇILAN CEPHELERDE YAŞANAN GELİŞMELERİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ (İngilizlerin Basra Körfezi’ne çıkarma yapmaları, Irak cephesi, Sarıkamış harekatı, Ermeni komitecilerin faaliyetleri, Sevk ve İskan Kanunu, I. Kanal Harekatı, Çanakkale Savaşları ve “Gizli” Antlaşmalar; İstanbul Antlaşması, Petrograd Protokolü, Londra Antlaşması, McMahon Antlaşması, Sykes-Picot Antlaşması, St. Jean de Maruienne Antlaşması, Balfour Deklarasyonu) Okuma listesi: Zekeriya Türkmen, “Birinci Dünya Harbi’nde Irak Cephesinde Türk-İngiliz Mücadelesi”, “1914’ten 2014’e 100’üncü Yılında Birinci Dünya Savaşı’nı Anlamak Uluslararasi Sempozyum 20-21 Kasım 2014 İstanbul, s. 381-434 Gürhan Yellice, “Birinci Dünya Savaşı ve Yunanistan: Çanakkale’den Milli Bölünmeye”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVI/32 (2016-Bahar/Spring), ss. 205-242, http://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2016/08/Yunanistan-ve-Birinci-D%C3%BCnya-Sava%C5%9F%C4%B1_%C3%87anakkale%E2%80%99den-Milli-B%C3%B6l%C3%BCnmeye.pdf |
| 9 |
BATI VE DOĞU CEPHELERİ ile AÇIK DENİZLERDE YAŞANAN GELİŞMELER (1916-1918) (1916 Galiçya-Brusilov Taarruzu, hava taarruzları, yıpratma savaşları, Jutland Deniz Savaşı, İtilaf Devletlerinin Selanik’e asker çıkarmaları) Okuma listesi: Keith Robins, I. Dünya Savaşı, İstanbul 2005. Okuma tavsiyesi: Norman Stone, I. Dünya Savaşı, İstanbul 2010. David Fromkin, Barışa Son Veren Barış, Modern Ortadoğu Nasıl Yaratıldı-1914-1922, İstanbul 1999. |
| 10 |
1916-1917 YILLARI ARASINDA CEPHELERDE YAŞANAN GELİŞMELERİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ (Kut’ül Ammare Zaferi, II. Kanal Harekatı, Arap İsyanı, Rus Taarruzu; Doğu cephesinde Rus taarruzu ve toprak kayıpları) Okuma listesi: İsmail Köse, İngiliz Arşiv Belgelerinde Hicaz İsyanı, İstanbul 2014. İsmet Üzen, Osmanlı’nın Çöl Yürüyüşü Kanal Seferleri, İstanbul 2011. Okuma tavsiyesi: Edward J. Erickson, Dünya Savaş Tarihi, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı 1914-1918, C. IV, İstanbul 2011. Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılabı Tarihi, Ankara, C. III, Kısım 3-4., Ankara 1991. Fahri, Belen, Birinci Cihan Harbinde Türk Harbi (1914-1918), 5 C. Ankara 1964-1967. H. Bayram Soy, “Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışından 1918’e Kadar”, Bilig, (Yaz / 2004), S. 30, s. 173-200, www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873434.pdf Mustafa Bostancı, “Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Hicaz’da Hâkimiyet Mücadelesi”, Akademik Bakış, C. 7, S. 14, (Yaz 2014), s. 117-136, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/73834 Gönül Güneş, “Teşkilat-ı Mahsusa ve Birinci Dünya Savaşı Yıllarındaki Faaliyetleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S. 85, s. 101-130, http://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/04-G%C3%B6n%C3%BCl-G%C3%BCnes.pdf |
| 11 |
BOLŞEVİK DEVRİMİ VE ABD’NİN I. DÜNYA SAVAŞA GİRİŞİNİN ETKİLERİ (Almanya’nın denizaltı savaşlarını yeniden başlatması, Bolşevik İhtilali, ABD’nin Savaş’a girişi, Brest-Litovsk Antlaşması) Okuma listesi: E.H. Carr, Bolşevik Devrimi (1917-1923), İstanbul 1989. Kadir Kasalak, “Birinci Dünya Savaşı Yıllarında Osmanlı ABD İlişkileri”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (2014 Güz), S. 55, s. 108-124, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/1994/20829.pdf Okuma tavsiyesi: İhsan Şerif Kaymaz, “Wilson Prensipleri ve Liberal Emperyalizm”, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-67-68-69/wilson-prensipleri-ve-liberal-emperyalizm |
| 12 |
I. DÜNYA SAVAŞI’NIN SON YILINDA TÜRKİYE (Suriye ve Irak’ta geri çekilme, Kafkas İslam Ordusu ve Bakü Harekatı, Güney Kafkasya’da Osmanlı-Almanya gerilimi, Sovyet Rusya ve Güney Kafkasya Konfederasyonu ile görüşmeler, Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan ile temaslar, Bakü ve Dağıstan’ın ele geçirilmesi) Okuma listesi: Musa Gasımov, “Bakü’nün Kurtarılması Uğruna Türk Diplomasisinin Mücadelesi: 1918 Yılı”, Avrasya Dosyası Azerbaycan Özel Sayısı, Cilt: 7, S.1, (2001), s. 18-55, http://www.21yyte.org/assets/uploads/files/018-55%20musa.PDF Halil Bal, “Brest Litovsk Antlaşması’ndan Sonra Türkiye ve Ermeniler”, İ.Ü.Yakın Dönem. Türkiye Araştırmaları, S. 5, İstanbul 2004, s.25-51, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/9913 Okuma tavsiyesi: Halil Bal, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kurtuluş Mücadelesi ve Kafkas İslam Ordusu. İstanbul 2010. |
| 13 |
I.DÜNYA SAVAŞI’NIN SONA ERMESİ (Makedonya cephesinin açılması ve İttifak Devletlerinin mütareke talepleri, İttifak Devletleri ile imzalanan mütarekelerle antlaşmaların değerlendirilmesi ve karşılaştırılması) Okuma listesi: Muzaffer Başkaya, “İngiliz Basınına Göre Bulgaristan’ın Birinci Dünya Savaşı’ndan Çekilişi ve Selanik Antlaşması”, Akademik İncelemeler, C. 10, S. 1, (2015), s. 51-74. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/akademikincelemeler/article/view/5000114239 Okuma tavsiyesi: Temuçin Faik Ertan, “Birinci Dünya Savaşı’nı Sona Erdiren Mütarekelerin Karşılaştırmalı Analizi”, https://www.academia.edu/19906093/Birinci_D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1n%C4%B1_Sona_Erdiren_M%C3%BCtarekelerin_Kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1rmal%C4%B1_Analizi |
| 14 |
I. DÜNYA SAVAŞI SONUNDA ORTAYA ÇIKAN TABLOYU DEĞERLENDİRME VE TARTIŞMA |
