| 1 |
Erken Modern Avrupa Ahvali Üzerine Sohbet (Erken modern nedir? Dersten ne beklemeli? Derse ne vermeli? İnsanların yakasından düşmek ve yahut Avrupa tarihini ilerlemeci çizginin dışında okumak). |
| 2 |
Hanedanlar Çağında Savaş ve Siyaset (1469‒1588) (Hanedan nedir? Habsburglar, Valoislar, Osmanoğulları, Yagellonlar. Aragon ve Kastilya tahtlarının birleşmesi. İtalyan Savaşları. V. Karl ve Habsburg hanedanının yükselişi. Orta Avrupa ve Akdeniz’de Osmanlı-Habsburg mücadelesi. Felemenk ayaklanması.) Okuma listesi: Stephen J. Lee, Avrupa Tarihinden Kesitler 1494‒1789, 5. bs., çev. Ertürk Demirel, Ankara: Dost Kitabevi, 2015, s. 56-78, 100-108. Norman Davies, Avrupa Tarihi: Doğu’dan Batı’ya Buz Çağı’ndan Soğuk Savaş’a Urallar’dan Cebelitarık’a Avrupa’nın Panoraması, Ankara: İmge Yayınları, s. 566-607. Okuma tavsiyesi: Christine Isom-Verhaaren, Kâfirle İttifak: 16. Yüzyılda Osmanlı-Fransız Anlaşması, çev. Ayla Ortaç, 2015. |
| 3 |
16. Yüzyılda Hanedan Rekabeti ve Merkeziyetçi Devletin Doğuşu (Semiren başkentler: İstanbul ve Madrid. Muharebe meydanları tarihin akışını mı değiştiriyor? Batılı güçlerin küresel egemenliğine giden yolda askerî devrim kuramı. Ateşli silahlar ve askerî organizasyon. Düzenli orduya geçiş denemeleri. Vergi ihtiyacı ve bürokratik profesyonelleşme.) Okuma listesi: Andrew Hess, Unutulmuş Sınırlar: 16. Yy. Akdenizinde Osmanlı-İspanyol Mücadelesi, çev. Özgür Kolçak, İstanbul: Küre Yayınları, 2010, s. 105-147. Özgür Kolçak, XVII. Yüzyıl Askerî Gelişimi ve Osmanlılar: 1660-64 Osmanlı-Avusturya Savaşları, yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, 2012, s. 22-44. Okuma tavsiyesi: Geoffrey Parker, Askeri Devrim: Batı’nın Yükselişinde Askeri Yenilikler 1500-1800, terc. Tuncay Zorlu, İstanbul: Küre Yayınları, 2006. |
| 4 |
Erken Modern Avrupa’da Zihniyet Yapıları –I: Âlem-i Kebîr ve Evren Tasavvuru (Büyük atalar: Aristoteles ve Batlamyus. Jeostentrik/dünya merkezli ve heliosentrik/güneş merkezli evren fikri. Astronomi ve gökyüzünün okunması. Coğrafî bilimler. Kopernik ve vaat ettikleri. Yeryüzünün bilimi.) Okuma listesi: Peter Whitfield, Batı Biliminde Dönüm Noktaları: Tarih Öncesi Dönemlerden Atom Çağına, terc. Serdar Uslu, İstanbul: Küre Yayınları, 2008, s. 77-148. Claudia Stein, “The Scientific Revolution”, The European World 1500‒1800. An Introduction to Early Modern History, ed. Beat Kümin, London and New York: Routledge, 2009, s. 194-200. Okuma tavsiyesi: Anthony Grafton, Yıldızların Efendisi: Rönesans Astroloğu Giordano Cardano, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2004. |
| 5 |
Erken Modern Avrupa’da Zihniyet Yapıları –II: Âlem-i Sagîr ve İnsan Bedeninin Tasavvuru (Büyük atalar: Aristoteles ve Galenus. Dört salgı/ahlat-ı erbaa kuramı ve toplumsal uzantıları. Erken modern Avrupa’da tıp ve beden sağlığının korunması yöntemleri. Andreas Vesalius ve Paracelcus’un tıp geleneğine katkıları. Ölüm ve ölüm karşısında tutumlar.) Okuma listesi: Merry E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450‒1789, çev. Hamit Çalışkan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, s. 70-78, 102-106. Peter Whitfield, Batı Biliminde Dönüm Noktaları: Tarih Öncesi Dönemlerden Atom Çağına, terc. Serdar Uslu, İstanbul: Küre Yayınları, 2008, s. 130-138, 168-180. Okuma tavsiyesi: Mary Lindemann, Erken Modern Avrupa’da Tıp ve Toplum, çev. Mehmet Doğan, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2013. |
| 6 |
Genişleyen Ufuklar –I: Coğrafî Keşifler ve Deniz Aşırı İmparatorlukların Kuruluşu (Portekiz prensi Denizci Henrique’nin Afrika seferleri. Christopher Columbus ve Amerikaların keşfi. Mondo Novo/Yeni Dünya’nın haritalandırılması. 1494 Tordesillas antlaşması. Portekiz ve İspanyol deniz imparatorluklarının kurulması. Kızıldeniz ve Hint sularında Osmanlılar.) Okuma listesi: Merry E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450‒1789, çev. Hamit Çalışkan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, s. 324-365. Anne Geritsen and Anthony McFarlane, “Expanding Horizons”, The European World 1500‒1800. An Introduction to Early Modern History, ed. Beat Kümin, London and New York: Routledge, 2009, s. 161-170. Okuma tavsiyesi: David Arnold, Coğrafi Keşifler Tarihi, çev. Osman Bahadır, İstanbul: Yöneliş Yayınları, 2000. |
| 7 |
Vize Haftası / M. E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450-1789, İstanbul 2009 (Herhangi Bir Bölüm) |
| 8 |
Genişleyen Ufuklar –II: Kadîm ve Cedîd Dünyalar Ekseninde Kültürel Karşılaşmalar (Avrasya’nın biyolojik zaferi. Kolomb Takası ve Amerikan kıtalarının ekolojik istilası. Kölelik ve beyaz efendi-siyahî köle ayrımının pekişmesi. Kadîm dünyanın bilgi çerçevesinde Yeni Dünya’ya yer açma girişimleri. Asya’da Hıristiyan misyonerleri.) Okuma listesi: Merry E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450‒1789, çev. Hamit Çalışkan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, s. 365-374. Alfred W. Crosby, Dünya Benimdir! Avrupa Ekolojik Emperyalizmi, 900-1900, çev. Bilgi Altınok, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2004, s. 141-174. Jared Diamond, Tüfek, Mikrop ve Çelik, çev. Ülker İnce, Ankara: Tübitak Yayınları, 2002, s. 251-276, 471-498. Okuma tavsiyesi: Serge Gruzinski, Orada Saat Kaç?, çev. Özcan Doğan, İstanbul: Doğubatı Yayınları, 2010. |
| 9 |
Otoritenin Huzurunda Mütereddit Bir Arayış: Rönesans (Hümanizm ve önde gelen hümanist düşünürler. 15-16. yüzyılda Avrupa’da siyaset kuramları. Dilbilim ve güzel sanatlar. Yerel dilde edebiyat. Thomas More ve ütopyacılık.) Okuma listesi: Merry E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450‒1789, çev. Hamit Çalışkan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, s. 186-221. Peter Burke, Avrupa’da Rönesans. Merkezler ve Çeperler, çev. Uygar Abacı, İstanbul: Literatür Yayınları, 2016, s. 67-100, 101-105, 123-138. Okuma tavsiyesi: Jack Goody, Rönesanslar, çev. Bahar Tırnakcı, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2015. |
| 10 |
Ekümenik ve Evrensel Olanın Çöküşü: 16. Yüzyıl Avrupa’sında Reform (Evrensel kilisenin eleştirisi. John Wyclif, Jan Hus ve Kitab-ı Mukaddes’in yerel dillere çevrilmesi çağrısı. Martin Luther ve öğretisi. Münster hadisesi ve radikal reformcular. Huldrych Zwingli, Jean Calvin ve İsviçre merkezli reform hareketleri. Papalığın tepkisi ve Trento Konsili.) Okuma listesi: Merry E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450‒1789, çev. Hamit Çalışkan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, s. 225-246, 255-267. Beat Kümin (ed.), The European World 1500‒1800. An Introduction to Early Modern History, London and New York: Routledge, 2009, s. 87-127. Norman Davies, Avrupa Tarihi: Doğu’dan Batı’ya Buz Çağı’ndan Soğuk Savaş’a Urallar’dan Cebelitarık’a Avrupa’nın Panoraması, Ankara: İmge Yayınları, s. 524-547. Okuma tavsiyesi: Lucien Febvre, Martin Luther. Alın Yazısı, çev. Serpil Gürer, İstanbul: Cümle Yayınları, 2016. |
| 11 |
Reform Toplumlarında Sosyal Disiplinin İnşası –I (Norbert Elias vs. Michel Foucault. Okullaşma oranının yükselişi. Talip olunan eğitimden zorunlu eğitime giden yolun başlangıcı. Milli kiliselerin doğuşu. Mahalle kiliseleri ve sıkı cemaatler. Avrupa’da sosyal yardım ağlarının yeniden düzenlenmesi.) Okuma listesi: Merry E. Wiesner-Hanks, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450‒1789, çev. Hamit Çalışkan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, s. 178-186, 246-255, 267-273. Robert Jütte, Erken Modern Avrupa’da Yoksulluk ve Sapkınlık, çev. Bengü Kurtege-Sefer, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2008, s. 121-164, 186-206. Okuma tavsiyesi: Preserved Smith, Rönesans ve Reform Çağı: Bir Sosyal Arkaplan Çalışması, çev. Serpil Çağlayan, 3. bs., İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2009. |
| 12 |
Reform Toplumlarında Sosyal Disiplinin İnşası –II: Aile ve Kadın (Kadîm tıp geleneklerinde kadın bedeninin anatomik tasavvuru. Ortaçağ toplumlarında kadının toplumsal statüleri. Reform toplumlarında kadının konumu. Protestan siyaset kuramcılarının kadın hükümdarlığına karşı çıkışları.) Okuma listesi: Jack Goody, Avrupa’da Aile, çev. Serpil Arısoy, İstanbul: Literatür Yayıncılık, 2004, s. 35-54, 69-102. Gisela Bock, Avrupa Tarihinde Kadınlar, çev. Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul: Literatür Yayıncılık, 2004, s. 5-40. Bernard Capp, “Gender and Family”, The European World 1500‒1800. An Introduction to Early Modern History, ed. Beat Kümin, London and New York: Routledge, 2009, s. 33-43. Okuma tavsiyesi: Michel Foucault, Cinselliğin Tarihi, I-III, 6. bs., çev. Hülya Uğur Tanrıöver, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2016. |
| 13 |
Erken Modern Avrupa’da Siyaset Felsefesi ve Toplumsal Hareketler (İlahî düzenin anlamlı bir olgusu olarak yoksulluk. Erken modern Avrupa hükümdarlarının meşruiyet kaynakları. 16-17. yüzyıllarda toplumsal hareketler. Erken modern sosyal kalkışmaların doğası.) Okuma listesi: Robert Jütte, Erken Modern Avrupa’da Yoksulluk ve Sapkınlık, çev. Bengü Kurtege-Sefer, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2008, s. 207-223. Bernard Capp, “Rebels and Revolutionaries”, The European World 1500‒1800. An Introduction to Early Modern History, ed. Beat Kümin, London and New York: Routledge, 2009, s. 281-290. Okuma tavsiyesi: Christopher Hill, Dünya Altüst Oldu: İngiliz Devrimi’nde Radikal Düşünceler, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları, 2013. |
| 14 |
Değerlendirme ve Tartışma: Avrupa Tarihi Bize Ne Kazandırdı? |
