OSMANLI MEDENİYETİNDE TASAVVUF

İzlence Konu Başlık

Hafta Teori Konu Başlıkları
1 Osmanlı öncesi Müslüman devletlerinde tasavvufi akımlar. Anadolu Türk Beylikleri ve Selçuklular dönemin toplumdaki tasavvufi akımlar neler olduğu işlenir. Okuma: Haşim Şahin, Dervşiler, Fakihler, Gaziler, YKY, İstanbul 2020, s 19-80. Ömer Lütfi Barkan, “İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler”, Tasavvuf Kitabı, İstanbul 2003, s. 141-191.
2 Hoca Ahmed Yesevî, Hacı Bektaş Veli, Hacı Bayram-ı Veli gibi tasavvuf önderlerinin toplumla ilişkileri. Okumalar: Necdet Tosun, “Yeseviyye”, DİA, c. 43, İstanbul 2013, s. 487-490. Sönmez Kutlu, Türkler ve İslam Tasavvuru, Ankara 2018, s. 167-191.
3 Fatih ve II. Bayezid döneminde tasavvufi akımların devlet ile ilişkilerinin incelenmesi. Okumalar: Reşat Öngören, “Osmanlı’da Tasavvuf ve Tarikatlar”, İslam Tarihi ve Medeniyeti: Osmanlı Dönemi Medeniyeti, İstanbul 2019, s. 527-558.
4 Osmanlı toplumunda Nakşilik ve Devletle ilişkileri. Okumalar: Hamid Algar- Necdet Tosun, “Nakşıbendiyye”, DİA, c. 32, İstanbul 2006, s.335-342.
5 16. yüzyılda Osmanlı toplum yapısı içinde tarikatlar. Okuma: Bahaeddin Yediyıldız, “Osmanlı Toplumu”, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, ed. Ekmeleddin İhsanoğlu, İstanbul 1994, s. 441-512. Halil İnalcık, “Halk Kültürü ve Tarikatlar”, Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ, İstanbul 2003, s. 194-209.
6 İstanbul ve çeşitli şehirlerdeki Mevlevihaneler ile Mevlâna Celaleddin Rûmî ve Mevlevîlik. Okumalar: Cinuçen Tanrıkorur, “Osmanlı Musikisi”, Osmanlı Medeniyeti Tarihi, c. 2, İstanbul 1998, s. 493-530; M. Baha Tanman, “Galata Mevlevihanesi”, DİA, c. 13, İstanbul 1996, s. 317-321; Ş. Barihüda Tanrıkorur, “Mevleviyye”, DİA, c. 29, Ankara 2004 s. 468-475.
7 Vize Haftası/ 17.yüzyılda Tasavvufi akımlar ve karşıtı görüşler, Kadızadeliler hareketinin etkileri. Okumalar: Halil İnalcık, Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet, İstanbul 2017, s. 119-127.
8 Bektaşilik ve Yeniçerilerle ilişkisi. Okuma: Suraiya Faroqhi, “Nüfuz Mücadeleleri, Yapı Sorunları ve Yeniçerilerin Sorunlu Rolleri: Bektaşilerin 1826 Öncesi Tarihine Bir Katkı”, Toplumsal Tarih, İstanbul 2002, c. XVII, Sayı: 97, s. 17-24.
9 18. yüzyıl yenileşme girişimleri ve tekkeler. Okuma: Ali Namlı, “18. Yüzyıl Osmanlı Tasavvufunda Üç Velûd Müellif Sûfî: Bursevî, Erzurûmî ve Müstakimzâde”, Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası: Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler XVIII. Yüzyıl, c. II, İstanbul 2018, s. 233-248.
10 Sadiye, Rıfaiye, Kadiriye tarikatlarının Osmanlı toplumundaki yerlerinin incelenmesi. Okumalar: Nihat Azamat, “Kādiriyye”, DİA, c. 24, İstanbul 2001 s. 131-136. Hür Mahmut Yücer, “Sa‘diyye”, DİA, c. 35, İstanbul 2008, s. 410-413. Mustafa Tahralı, “Rifâiyye”, DİA, c. 35, İstanbul 2008, s. 99-103.
11 Bektaşi tekkelerinin kapatılması ve yeniçerilik kurumunun kaldırılması. Okumalar: A. Yılmaz Soyyer, 19. yüzyılda Bektaşilik, Akademi Kitabevi, İzmir 2005, s. 53-96. Tuncer Baykara, “Osmanlı Reformunun İlk Zamanları: Yeniçeri Ocağının Kaldırılması ve İlk Tatbikat”, Tarih İncelemeleri Dergisi, İzmir 1995, c. X, s. 1-11.
12 19. yüzyılda sufi akımların Osmanlı yenileşmesiyle ilgilerinin tanımlanması. Okumalar: Hür Mahmut Yücer, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf: (19. Yüzyıl), İnsan Yay., İstanbul 2003, s. 635-747.
13 Tekkelerin şehir hayatındaki yerinin incelemesi. Okuma: M. Baha Tanman, “Yenikapı Mevlevîhânesi”, DİA, c. 43, İstanbul 2013, s. 463-468. M. Baha Tanman, “Kādirîhâne Tekkesi”, DİA, c. 24, İstanbul 2001, s. 129-131. M. Baha Tanman, “Şahkulu Sultan Tekkesi”, DİA, c. 38, İstanbul 2010, s. 286-289.
14 19. Yüzyıl sonunda Osmanlı devletinin ekonomik sıkıntıları, toprak kaybetmesi sufi dünyada nasıl bir karşılık bulmuştur. Tekkeler topluma destek olmada başarılı olmuşlar mıydı? Okumalar: Hür Mahmut Yücer, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf: (19. Yüzyıl), İnsan Yay., İstanbul 2003, s. 72-115.

Bilgi İşlem Daire Başkanlığı © 2024