| 1 |
Dersin içeriği, kaynakları ve dersin anlatımı. ( Dersin içeriği nedir ? Soru ve tartışma yoluyla derse katılımın ve harita üzerinde çalışmanın gerekliliğine dair. Birinci Dünya Savaşı Öncesi ve sırasında Ortadoğu’da genel duruma dair sohbet ) |
| 2 |
I. Dünya Savaşı ve Osmanlı Düzeninin Sonu ( Ortadoğu’da Osmanlı Orduları, Ortadoğu üzerine İtilaf Kuvvetlerinin Yaptığı Paylaşım Antlaşmaları ve Verilen Sözler: Sykes-Picot, Arap İsyanı, Balfour Delarasyonu, San Remo Konferansı’nda Ortadoğu’da gayr-ı resmi İngiliz ve Fransız manda paylaşımı, Faysal’ın Suriye krallığının Fransızlarca yıkılması, Sevr Antlaşması, Filistin mandası, Ürdün mandası ve Abdullah, Şerif Hüseyin ve Hicaz Krallığı, 1920’ye Kadar Türk-Arap İlişkileri) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 167-190. Okuma Tavsiyesi : Harry N. Howard, Türkiye’nin Taksimi : Bir Diplomasi Tarihi, Yay. Haz: Mustafa Çufalı, Veysel K. Bilgiç, çev. Salih Sabit Togay, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 2018, s. 239-326, 413-426. David Fromkin, Barışa Son Veren Barış, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Epsilon, 4. baskı, Kasım 2013. İsmail Köse, Arap İsyanı, 1. baskı, İstanbul, Kronik Kitap, Şubat 2018. |
| 3 |
II. Dünya Savaşı'nın Sonuna Kadar Ortadoğu'da İngiliz Etki Alanı : Mısır, İran, Suudi Arabistan ve Körfez Ülkeleri (Rıza Şah Döneminde İran, Mısır’da Bağımsızlık Mücadelesi : Vefd Partisi, Müslüman Kardeşler, II. Dünya Savaşı’nda İngiliz Üssü Olarak Mısır, Suudların Hicaz’a egemen olması ve İngiliz ve Amerikalılarla İlişkileri) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 161-166, 208-229, 257-264. Okuma Tavsiyesi : Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 23. baskı, İstanbul, Timaş Yayınları, 2017, s. 186-192. Hasan el-Benna, Hatıralarım, 3. baskı, çev. Beşir Eryarsoy, Osman Arpaçukuru, İstanbul, Beka Yayınları, 2007. |
| 4 |
II. Dünya Savaşının Sonuna Kadar Ortadoğu'da İngiliz Manda İdareleri: Irak ve Ürdün (Irak ve Ürdün manda idarelerinin kurulması, Irak’ta 1920 isyanı ve Faysal’ın ülkeye kral yapılması, Irak’ın anlaşmalar yoluyla idaresi, Irak’ta Alman yanlısı 1941 darbesi ve İngilizlerin müdahalesi, Filistin’in bölünerek Ürdün’ün teşkili ve Abdullah’ın emirliğe getirilmesi, ) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 229-241, Okuma Tavsiyesi : James Barr, Kırmızı Çizgi, 1. Baskı, çev. Ekin Can Göksoy, İstanbul, Pegasus Yayınları, Eylül 2016, s. 114-135, 171-203, 270-278 |
| 5 |
II. Dünya Savaşının Sonuna Kadar Ortadoğu'da İngiliz Manda İdareleri: Filistin Meselesi ve İsrail'in Kuruluşu (Siyasal Siyonizmin Doğuşu, Filistin’de İngiliz Manda İdaresi, Arap ve Yahudi Toplumları – İlişkiler, İkinci Dünya Savaşı ve İsrail Devleti’nin doğuşu, Birinci Arap İsrail Savaşı) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 265-300. Okuma Tavsiyesi : Fahir Armaoğlu, Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları, 4. baskı, İstanbul, Kronik Kitap, Mayıs 2017, s. 15-70. Alan R. Taylor, İsrail’in Doğuşu, çev. Mesut Karaşahan, İstanbul, Pınar Yayınları, 2001. |
| 6 |
II. Dünya Savaşı'nın Sonuna Kadar Ortadoğu'da Fransız Manda İdareleri : Suriye ve Lübnan ( Lübnan’ın Suriye’den kopartılması ve Suriye’nin dört ayrı devlete bölünmesi, Suriye ve Lübnan’da Fransız manda idaresi, 1925 isyanı, anayasa, meclis ve bağımsızlık talepleri, Milli Blok, 1936 antlaşması ve Fransız parlamentosunda reddedilmesi, II. Dünya Savaşı’nda Suriye ve Lübnan ) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 242-257 Okuma Tavsiyesi : Jamess Barr, Kırmızı Çizgi, 1. Baskı, çev. Ekin Can Göksoy, İstanbul, Pegasus Yayınları, Eylül 2016, s. 105-113, 136-159, 207-269. |
| 7 |
Ara Sınav / Türkiye'nin Ortadoğu ile İlişkileri (1919 – 1923) ( Mondros Mütarekesi ve Ortadoğu Arap coğrafyası, Heyet-i Temsiliye’nin Ortadoğu Politikası, Sevr Antlaşması ve Ortadoğu, Suriye ve Iraklı direnişçilerle İlişkiler, 1921 Ankara Antlaşması, Lozan Antlaşması) Okuma Listesi : Türk Dış Politikası, C. I, 22. baskı, Editör : Baskın Oran, İstanbul, İletişim Yayınları, 2018, s. 194-203. Okuma Tavsiyesi :Qassam Kh. al-Jumaily, İzzet Öztoprak, Irak ve Kemalizm Hareketi ( 1919-1923), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi, 1999. |
| 8 |
Türkiye'nin Ortadoğu ile İlişkileri (1924-1945) ( İran ve Afganistanla İlişkiler, İranla sınır problemleri, Sadabat Paktı ) Okuma Listesi : Türk Dış Politikası, C. I, 22. baskı, Editör : Baskın Oran, İstanbul, İletişim Yayınları, 2018, s. 357-369. Okuma Tavsiyesi : Mehmet Gönlübol, Cem Sar, Atatürk ve Türkiye’nin Dış Politikası (1919-1938), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi, 1990, s. 84-88, 104-106. |
| 9 |
1946'dan 1979'a Kadar İran (İran’da Monarşi, Musaddık, Petrolün Millileştirilmesi ve Darbe, Monarşik Diktatörlük, Beyaz Devrim, Muhalefetin Yeniden Kuvvetlenmesi ) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 320-334. Okuma Tavsiyesi : Gene R. Garthwaite, İran Tarihi, çev. Fethi Aytuna, İstanbul, İnkılap Kitabevi, 2011, s. 218-234. |
| 10 |
Cemal Abdünnasır Döneminde Arap Dünyası (Hür Subaylar Darbesi, Süveyş Krizi, Mısır’ın Batı ve Sovyetler Birliği İle İlişkileri, Birleşik Arap Cumhuriyeti, Arap Sosyalizmi, Diğer Arap Devletleri'ndeki Gelişmeler, 1967 Arap-İsrail Savaşı) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 335-382 Okuma Tavsiyesi : Peter Mansfield, Mısır İhtilali ve Nasır, Çev. Ergün Tuncalı, İstanbul, Kitapçılık Ticaret Ltd. Şirketi, 1967. |
| 11 |
1948 Sonrası İsrail ve Filistin meselesi (İsrail Siyasal Sistemi ve Kültürü, 1948 sonrası Filistin Arap Toplumu, 1967 Savaşı, Kara Eylül ) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 383-407. Okuma Tavsiyesi : Fahir Armaoğlu, Filistin Meselesi ve Arap –İsrail Savaşları, İstanbul, Kronik Kitap, 2017. |
| 12 |
1970'lerden 1990'lara Ortadoğu Arap Dünyası (Mısır ve Lübnan, Suriye ve Irak’ta Askeri Rejimler, İran Devrimi, Petrol, Körfez Savaşı. İsrail- Filistin İlişkileri) Okuma Listesi : William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı, Haziran 2008, s. 407-588 Okuma Tavsiyesi : Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 23. baskı, İstanbul, Timaş Yayınları, 2017, s. 620-693, 758-790. |
| 13 |
Türkiye'nin Ortadoğu ile İlişkileri 1945-1980 (Arap Devletleriyle İlişkiler, Bağdat Paktı, 1957 Suriye Bunalımı, CENTO, Türkiye-İsrail İlişkileri, Türkiye- İran İlişkileri) Okuma Listesi : Türk Dış Politikası, C. I, 22. baskı, Editör : Baskın Oran, İstanbul, İletişim Yayınları, 2018, s. 615-652, 784-807. Okuma Tavsiyesi : Ömer Kürkçüoğlu, Türkiye’nin Arap Ortadoğusu’na Karşı Politikası 1945-1970, Ankara, Ankara Üniversitesi Siyasal Biligiler Fakültesi, 1972. |
| 14 |
1980'den Günümüze Ortadoğu ve Türkiye (Türkiye’nin Arap Devletleriyle İlişkileri, Türkiye-İsrail İlişkileri, Türkiye-İran İlişkileri) Okuma Listesi : Türk Dış Politikası, C. II, 16. baskı, Editör : Baskın Oran, İstanbul, İletişim Yayınları, 2018, s. 124-157, 551-586. Okuma Tavsiyesi : İsmet Giritli, Günümüzde Orta Doğu, Süper Güçler, Üçüncü Dünya ve Türkiye : Olaylar ve Görüşler, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1988. |
