Dersin amacı; modern hukukumuzun tarihsel ve felsefi temellerini teşkil eden Roma Hukuku bilgisini öğrenciye kazandırmaktır. Roma Hukuku, Kara Avrupa'sı hukuk sisteminin genel hukuk doktrinini ve tarihsel köklerini oluşturur. Kara Avrupa'sı kodifikasyonundaki hukukun tarihsel temeli, işleyiş mantığı ve süreci Roma Hukukuna dayalıdır. Türkiye 1926 yılında İsviçre Medeni Kanunu ve İsviçre Borçlar Kanununu iktibas ederek Kara Avrupa hukuk sistemine dâhil olmuştur. Bu bağlamda pozitif mevzuatımızda yer alan kavram, kurum ve normların ne zaman ve nasıl ortaya çıktığı, hangi ihtiyaçlardan doğduğu, zaman içinde nasıl geliştiği ve bu gelişmeye etki eden siyasi, sosyal, politik, ekonomik ve kültürel faktörler bu derste incelenir. Hukukun gelişimine yönelik tarihsel verilerin ortaya konması, bu veriler ışığında pozitif hukukun analizinin, yürürlükteki hukukun daha iyi anlaşılması ve yorumlanmasının sağlanması ve bu sayede mevcut norma yönelik yerindelik denetimi konusunda beceri ve yetkinliğe ulaşılması, hukuki muhakeme kabiliyetinin geliştirilmesi, hukuk kültürünün arttırılması amaçlanmaktadır.

Roma Hukuku; Roma devletinin kuruluş tarihi kabul edilen MÖ 753’ten Iustinianus Döneminin son bulduğu MS 565 yılına kadar Roma ülkesi topraklarında uygulanmış bir hukuk düzenidir. MS 6 ıncı yüzyıldan itibaren Müşterek Hukuk olarak uygulamada kalan Roma Hukuku 19 uncu yüzyıldaki kodifikasyon hareketleri neticesi oluşan milli kanunların temelini teşkil etmiştir. Bu bakımdan Roma Hukuku ders iki ana içerikte ele alınır: Birincisi, Roma Hukukunun tarihsel gelişimi; ikincisi de, Roma Hukuku kavram ve kurumlarına ilişkin teknik bilgi aktarımı. Tarihsel gelişimi kapsamında Roma Hukukunun siyasi devirleri olan Regnum (Krallık), Respublica (Cumhuriyet), Principatus (İlk İmparatorluk), Dominatus (Son imparatorluk) devirleri ve bu devirlere karşılık gelen hukuki yapı ele alınır. Teknik bilgi kapsamında; Roma Hukuku bağlamında hak-hukuk-adalet kavramları, kişiler ve aile hukuku ilişkileri, mülkiyet ve diğer ayni haklar, zilyetlik, hukuki işlemler, hukuki işlemlerin hükümsüzlüğü, borç ve sorumluluk kavramları, borç kaynakları, borçların sona erme nedenleri gibi konular ele alınır ve bu konular aynı zamanda yürürlükteki mevzuatımızla karşılaştırmalı olarak incelenir. Pratik çalışma ve metin tahlilleri şeklindeki somut uygulama çalışmaları ile Roma Hukuku bilgisi pekiştirilir.

Dersin öğretim üyesi tarafından her konuya ilişkin genel bir bilgi aktarımı yapılır. Öğretim üyesi ve öğrenci arasında karşılıklı soru -cevap bölümüne yer verilir. Pratik çalışma ve metin tahlilleri biçiminde uygulama çalışmaları yapılır. Ders dışı zamanlarda gönüllü öğrencilerle müzakerelerde bulunulur.

1- Andreas B. Schwarz, Roma Hukuku, İstanbul, 1965. 2- Ziya Umur, Roma Hukuku, İstanbul, 1984. 3- Ziya Umur, Roma Hukuku Ders Notları, İstanbul, Beta, 2000. 4- Bülent Tahiroğlu/Belgin Erdoğmuş, Roma Hukuku, İstanbul, 2021. 5- Türkan Rado, Roma Hukuku, Borçlar Hukuku, İstanbul, Filiz, 2021. 6- Özlem Söğütlü, Roma Özel Hukuku, Ankara, Seçkin, 2022. 7- Özcan Karadeniz Çelebican, Roma Hukuku, Ankara, 2014. 8- Belgin Erdoğmuş, Roma Eşya Hukuku, İstanbul, Der Yayınları, 2021. 9- Belgin Erdoğmuş, Roma Borçlar Hukuku, İstanbul, Der, 2020. 10- Bülent Tahiroğlu, Roma Borçlar Hukuku, İstanbul, Der, 2021. 11- Cengiz Koçhisarlıoğlu/Özlem Söğütlü, Roma Özel Hukuku Pratik Çalışma Kitabı, Ankara, Seçkin, 2022. 12- Sevgi Kayak, Roma Hukuku Pratik Çalışmaları, Temel Kavramlar, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2020. 13- İlgili konu bağlamında monografi ve makaleler.