Ders Adı | DİVAN ŞİİRİNDE HİKEMİ TARZ | Kod | TRDE9619 |
Kredi | 3 | AKTS | 7 |
Z/S | Seçmeli | Teorik Saat | 3 |
Uygulama Saat | 0 | Lab Saat | 0 |
Ders Dili | Türkçe | Dersi Veren | Prof. Dr. ABDULLAH AZMİ BİLGİN |
Dersin Veriliş Türü | |||
Hikemî şiirin özellikleri anlatılarak başta Nabi olmak üzere bu anlayış doğrultusunda şiir yazan şairler ve onların şiirlerinden örnekler verilerek Türk edebiyatında özellilke 17 ve 18. yüzyıllarda etkili olan akımlardan biri olan hikemi tarz tanıtılacaktır.
Türk edebiyatında başlangıçtan beri var olan hikmet geleneği XVII. yüzyılda ünlü Divan şairlerimizden Nabi ile bir ekol haline gelmiştir. Geleneksel değer ölçülerinin yıpranmasından rahatsız olan şair toplumdaki ahlâkî yozlaşmayı eserlerinde yoğun olarak eleştirir. İnsanın mutluluğu için gerekli olan güzel ahlâkı, adaleti, ölçülü yaşamayı öğütler. Ona göre insan, dünya düzeni ile akıl düzeni arasında denge ve uyum sağladığı takdirde bilge bir kişiliğe sahip olabilecektir. Bu yüzden Nabi, mistik ya da duygusal şiir yerine sağduyu ve düşüncenin ağırlıkta olduğu bir şiir anlayışını benimser. Nabi'nin ekol haline gelen bu anlayış Tâlib, Sâbit, Nazîm, Seyyid Vehbî, Sünbülzade Vehbî vb. birçok şairi de etkiler. Derste hikemî anlayış adı geçen şairlerin eserlerinden örneklerle ele alınıp incelenecektir.
Sözlü, yazılı ve görsel anlatım.
Mine Mengi, Divan Şiirinde Hikemi Tarzın Büyük Temsilcisi Nabi, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara 1987. Hüseyin Yorulmaz, Divan Edebiyatında Nabi Ekolü : Eski Şiirde Hikemiyat, Kitabevi, İstanbul 1996. Osman Horata, Klasik Estetikte Hazan Rüzgârları: Son Klasik Dönem (1700-1800): Klasik Zevkte Hikmet Ufukları: Hikemî Söylem ve Nabi Takipçileri, Türk Edebiyatı Tarihi, c.II, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul 2006, s.490-509.