Siyasal Düşünceler Tarihi dersi ilk uygarlıklardan başlayarak günümüze kadarki süreçte insanlığın düşünsel gelişimini irdeleyecek ve de özellikle bu gelişimin siyasal boyutlarını tartışmaya açacaktır. Bu şekilde öğrencilere siyasal düşüncenin temelleri ile gelişim gösterdiği boyutları aktarılmış olacaktır. Bu perspektif aynı zamanda öğrencilerin sosyal teoriyi anlama ve değerlendirme kapasitelerine temel oluşturacaktır.

Siyasal Düşünceler Tarihi dersi dünden bugüne insanlığın düşünsel gelişiminin siyasal boyutlarını irdeleyen bir içerik taşımaktadır. Bugünkü düşüncenin kökleri niteliğini taşıyan ilkel toplulukların yaşayış ve düşünüş biçimleri ilk üzerinde durulacak konuyu oluşturur. Böylelikle, ilkel topluluktan uygar topluma geçişin siyasal düşüncelere yansıyan izleri sürülecektir. Bu amaçla, Yunan Site Devleti’nde denenmiş yönetim biçimleri ile bunlara kaynaklık eden siyasal düşünür (Sokrates, Platon, Aristoteles vb.) ve düşünceler üzerinde durulacak önemli bir konu başlığını oluşturmaktadır. Öyle ki, Politika sözcüğüne kaynaklık eden Polis klasik Yunan uygarlığının beşiği sayılan kent devletini simgeler. Bu yapının yönetim biçimine bakıldığında, sırasıyla önce krallık, sonra Aristokrasi (azınlık) yönetimini ve en sonra da demokrasi görülmektedir. M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren ise Yunan site devletleri, Makedonya kralı karşısında bağımsızlıklarını kaybetme olgusu ile karşı karşıya kalmışlardır. Makedonyalıların hakimiyetinin kurulduğu bu dönem, Yunanistan'ın klasik çağından ayrılarak Helenistik dönem olarak anılmaktadır. Yine Yunan kültürünün eski dünyanın doğusuna doğru yayıldığı bu dönemde gelişen felsefe okullarının site devletlerinin çöküşüne tepkisel yaklaşımları üzerinde ayrıntılı durulacaktır. Antik dönem incelemeleri sonrasında Orta Çağın yarattığı düşünsel devinimlere geçilecektir. Bu dönemin genel özelliği ortaya attığı düşünce tarzındaki değişmezlikle aklı inancın emrine sokmuş olmasıdır. Ortaçağ düşüncesinin başlıca özelliği bütün sorunların dine dayandırılması ve dinin ilkelerine göre çözüm aranmasıdır. Bu sorunlar arasında Tanrı, ruh, evren, yaratılış, ölümsüzlük gibi kavramlar bulunmaktadır. Bu dönemin söz konusu ortamı Hristiyan ve İslam dünyası olarak ayrı ayrı ele alınacaktır. 15. Yüzyıl sonlarından itibaren ise ekonomi alanında tümden ve hızlı biçimde çözülmeye başlayan feodal ilişkilerin ardından yeni tarım dışı zenginlik kaynakları toplumsal ve siyasal dönüşümlere de hız katmıştır. Orta Çağ yapılanmasına her alanda karşıt olan yeni ve köklü değişikliklerle 18. Yüzyıla kadar Monarşiler Dönemi diye adlandırılabilecek merkezi bir yönetim süreci yaşanmıştır. Bu süreç içerisinde liberal demokratik değerlerin gelişim gösterdiği ve ardından parlamenter demokrasiye geçişin hızlandığı, ve de tüm bu sürece Batı dünyasının haklar ve özgürlükler bildirgelerinin de kaynaklık ettiği anlaşılmaktadır. İşte bu derste uygarlık tarihinin genel hatlarıyla çizilen bu gelişim seyri üzerinden hareket edilerek toplumsal, ekonomik ve kültürel dönüşümlerle etkileşimli halde yeni siyasal değerler geniş hatlarıyla ele alınacaktır.

Anlatım dersin temel öğretim yöntemidir. Bunu destekleyici biçimde öğrencilerin tartışmalarla derse katılımı sağlanacaktır. Aynı zamanda ders içeriği planı dahilinde power point gösterimi kullanılacak, ilgili gösterim hem ders özet metinlerini hem de ilgili görsel malzemeleri içerecektir.

TEMEL BAŞVURU KAYNAKLARI AGAOĞULLARI, M. A., Eski Yunanda Siyaset Felsefesi, Teori Yay., Ankara, 1989 AGAOĞULLARI, M. A.- KÖKER, Levent, İmparatorluktan Tanrı Devletine, İmge Yay., Ankara, 1991 AKAD, M., Genel Kamu Hukuku, Filiz Kitabevi., 2.Bası, İstanbul, 1997 ARİSTOTELES, Politika, İstanbul, Renzi Kitabevi Yay., 6. Baskı, 2014 DE TOCQUEVİLLE, A., Amerika’da Demokrasi, İstanbul, Yetkin Bsım ve Yay., 1. Baskı, 1994 HOBBES, T., Leviathan, İstanbul, Yapı Kredi Yay., 13. Baskı, 2015 İBN-İ HALDUN, Mukaddime, Çev., Turan Dursun, İstanbul, Kaynak Yay., 2015 İŞÇİ, M., Siyasi Düşünceler Tarihi, İstanbul, Der Yay., 2004 KAPANİ, M., Politika Bilimine Giriş, İstanbul, Bilgi Yay., 36. Baskı, Kasım 2014 LOCKE, J., Sivil Toplumda Devlet (Uygar Yönetim Üzerine İkinci Deneme), İstanbul, Metropol Yayınları. MACHIAVELLİ, N., Hükümdar (Prens), İstanbul, Şule Yay., 5. Baskı, 2013 PLATON (EFLATUN)., Devlet, İstanbul, Ütopyalar Yay., 2006 ROUSSEAU, J. J., Toplum Sözleşmesi, İstanbul, Araf Yay., 2000 ŞENEL, A., Siyasal Düşünceler Tarihi, Ankara, Bilim ve Sanat Yay., 1999(1982) TUNCAY, M. Siyasal Düşünceler Tarihi, C. Il, Ankara, Teori Yay., 1986 YETKİN, Ç, Siyasal Düşünceler Tarihi, Cilt I-II, Antalya, Yeninden Anadolu ve Rumeli Mudafaii Hukuk Yayınları, 2007