Tarih lisans öğrencilerini bir bilim dalı olarak tarih yazıcılığının XIX. Yüzyıldan günümüze geçirdiği gelişim ve değişiklikler hakkında bilgilendirmek, Türkiye'de tarih disiplininin doğuşu ve bugünkü durumuna dair kritik bir bakışa sahip kılmak ve günümüz Dünya tarih yazıcılığında hakim paradigmalar ve yöntemler üzerine bilim felsefesi ve tarih felsefesi desteğiyle farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır.

Bu derste, tarih disiplinin günümüze kadar izlediği süreç XIX. Yüzyıl ağırlıklı olarak tartışılacak; tarih yazıcılığı ve tarih felsefesi alanında önde gelen akımlar incelenerek dünya genelinde ve Türkiye özelinde tarih disiplinin yeni ihtiyaçları üzerinde değerlendirmeler yapılmaya çalışılacaktır. Tarihçinin tarih yazma/yapma serüveni empatik bir yolla anlaşılmaya ve anlatılmaya çalışılacaktır.

Anlatım yolu ile öğretim, Tartışma, Soru-cevap

Şaban Teoman Duralı, "Metafizik Sorunu", Kutadgubilig, 2 (Ekim 2002), 7-47. Kasım Şulul, "İslâm Düşüncesinde Tarih Felsefesi", Dîvân, 11 82001-2002), 91-127. Fahri Unan, "Taşköprülü-zâde'nin Kaleminden XVI. Yüzyıl 'İlim' ve 'Âlim' Anlayışı", Osmanlı Araştırmaları, XVII (1997), 149-264. Ayşe Sıdıka Oktay, Kınalızâde Ali Efendi ve Ahlâk-ı Âlâî, İstanbul 2005. Tahsin Görgün, "Osmanlı Düşüncesi Nasıl Anlaşılabilir", Türklük Araştırmaları, 13-14 (2003), 29-46. Tahsin Görgün, "İbn Haldun-Görüşleri", TDV İslâm Ansiklopedisi, XIX, 543-555. Mehmet Kuyular, "İbn Haldun'un Bilim Sınıflandırılmasında Tarih Bilimi", Toplum ve Bilim, Kış 2001-2002, 229-241. Louis Marin, "Pascal ve 17. Yüzyıl Bilim Devrimi", çev. Nusret Hızır, DTCF Felsefe Araştırmaları Dergisi, 1 (1963), 237-242. Şahin Uçar, Varlığın Mana ve Mazmunu, İstanbul 1995. Şahin Uçar, İnsanın Yeryüzü Macerası, İstanbul 2002. Walter Ong, Sözlü ve Yazılı Kültür, çev. Sema Postacıoğlu Banon, İstanbul 1995. Hüsamettin Arslan, "Pozitivizm", Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, ed. Sabahattin Şen, İstanbul 1995, 541-583. Erol Özbilgen, Pozitivizm Kıskacında Türkiye, İstanbyl 1994. Alan Chalmers, Bilim Dedikleri, çev. Hüsamettin Arslan, Ankara 1990. Doğan Özlem, Tarih Felsefesi, İstanbul 1992. Julien Freud, Beşerî Bilim Teorileri, çev. B. Yediyıldız, Ankara TTK 1991. Leon Halkın, Tarih Tenkidinin Unsurları, çev. B. Yediyıldız, Ankara TTK 1989. Paul Ricouer, "Anlamlı Eylemi Bir Metin Gibi Görmek", Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım, der. Paul Rabinow- William Sullivan, çev. Taha Pala, İstanbul 1990, 27-44. Burhanettin Tatar, "Tarihsel Bilincin Zamansallığı ve Rivayetselliği", Tezkire, 20 (Nisan-Mayıs 2001), 71-81. H.P. Rickman, Anlama ve İnsan Bilimleri, çev. Mehmet Dağ, Samsun 2000. Richard E. Palmer, Hermenötik, çev. İbrahim Görener, İstanbul 2002. Peter Burke, Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu, çev. Mehmet Küçük, İstanbul 2006. George Iggers, Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme, çev. Gül Çağalı Güven, İstanbul 2000. Walter Benjamin, "Tarih Kavramı Üzerine", Son Bakışta Aşk: Walter Benjamin'den Seçme Yazılar içinde, der. Nurdan Gürbilek, İstanbul 2001, 39-50. Keith Jenkins, Tarihi Yeniden Düşünmek, çev. B. S. Şener, Ankara 1997. Alun Munslow, Tarihin Yapısökümü, çev. Abdullah Yılmaz, İstanbul 2000. İsmail Kara, "Tarih ve Hurafe: Çağdaş Türk Düşüncesinde Tarih Telâkkisi", Türklük Araştırmaları Dergisi, 11 (Mart 2002), 31-70. Hasan Akbayrak, Milletin Tarihinden Ulusun Tarihine: İkinci Meşrutiyet'ten Cumhuriyet’e Ulus-Devlet İnşa Sürecinde Kurumsal Tarih Çalışmaları, İstanbul 2009. Büşra Ersanlı Behar, İktidar ve Tarih, İstanbul 2003. Oktay Özel, Dün Sancısı: Türkiye'de Geçmiş Algısı ve Akademik Tarihçilik, İstanbul 2009.