Eskiçağda Akdeniz dünyasında oluşan devletlerin Asya içlerine doğru yayılmalarını engelleyen İran coğrafyasında oluşan eskiçağ dönemi devlet yapılarının siyasi, İktisadi ve sosyo-kültürel tarihinin incelenmesi.

Eskiçağ ve Geç Antik Devirde İran coğrafyasında merkezi devlet yapıları nitelikleriyle Anadolu, Akdeniz ve Asya arasında ortaya çıkan Teispes, Akhaimenes, Parth ve Sasani krallıklarının tarihi hakkında değerlendirmeler yapılacaktır.

Konuyla doğrudan ilişkili göreller ve haritalar kullanılarak sözlü anlatım.

PERS PARTH SASANİ TARİHİ HAFTALIK KONU BAŞLIKLARI VE YAYIN LİSTESİ 1) Pers kavramının kökeni ve Persis ülkesi ve çevresinin tarihi coğrafyası? Elam, Anşan ve Med bölgeleri. Bu konulara ilişkin kaynaklar M. Diakonoff, Elam,The Cambridge History of Iran. Cambridge. Cilt 2. 20106 1-24; J. Hansmann, Anshan in the Median and Achamenian Periods, The Cambridge History of Iran. Cilt 2. Cambridge. 20106 25-35; M. Diakonoff, Media, The Cambridge History of Iran. Cilt 2. Cambridge. 20106 56-148; T. Sulimirski, The Scyths, The Cambridge History of Iran. Cilt 2. Cambridge. 20106 149-199; P. Briant, From Cyrus to Alexander. A History of the Persian Empire. Indiana 2002, 1-12. 2) Perslerin Asya’nın Batısında Bölgelerüstü güç olmaları: Medlerle yapılan güç savaşı J. M. Cook, The Cambridge History of Iran. Cilt 2. Cambridge. 20106 200-291; P. Briant, From Cyrus to Alexander. A History of the Persian Empire. Indiana 2002, 13-31. 3)Büyük Kuroş zamanında Pers krallığının genişlemesi ve Mısır, Mezopotamya ve Anadolu’yu ele geçirmeleri; (M.Ö. 565-499) M. Mallowan, Cyrus the Great. The Cambridge History of Iran. Cilt 2. Cambridge. 20106 392-419; E. Bresciani. The Persian Occupation of Egypt. The Cambridge History of Iran. Cambridge. Cilt 2. 20106 502-528; A. L. Oppenheim, The Babylonian Evidence Achaemenian Rule in Mesopotamia. The Cambridge History of Iran. Cambridge. Cilt 2. 20106 529-588. S. Hornblower, Mausolos. Oxford 1982; P. Briant, From Cyrus to Alexander. A History of the Persian Empire. Indiana 2002, 33-61ve 472 514; A. Kuhrt, The Persian Empire. Cilt I-II. Routledge 2007. 4)Ahamenes Hanedanının I. Dareios tarafından kurulması ve bu hanedan yönetimindeki Pers Krallığı ile Anadolu’daki Şehir Devletlerinin İlişkileri; İonia isyanı ve Pers savaşları. (M.Ö. 495-479) D. F. Graf, Greek Colloboration with achaemenid Persia. Michigan 1979; J. M. Balcer, The Persian Conquest of the Greeks 545-450 B. C. Konstanz 1995; P. Briant, From Cyrus to Alexander. A History of the Persian Empire. Indiana 2002, 62-165 ve 681 – 692; Chr. Tuplin, The Achaemenid Impact in Anatolia; şu yayında: İ. Delemen (ed.) The Achaemenid Impact on local populations and cultures in Anatolia. (Sixth-Fourth Centuries B.C.) İstanbul 2007, 291-298; Chr. Tuplin. Persian Responses. Political and Cultural Interaction with(in) the Achaemenid Empire. Oxford 2007. 5) Pers Krallığının Makedonya Krallığı tarafından ortadan kaldırılması.(M.Ö. 334-330) E. Badian, Alexander in Iran. The Cambridge History of Iran.Cilt 2. Cambridge. 20106 420-501; P. Briant, From Cyrus to Alexander. A History of the Persian Empire. Indiana 2002, 693 – 872. 6) Pers Krallığının bulunduğu coğrafyanın yeni egemeni olan Seleukos krallığı (M.Ö. 323 – 64). E. Bickermann, The Seleucids and The Achaemenids; şu yayında: La Persia e il mondo greco-Romano. Roma 1966, 87-118; P. Briant, From Cyrus to Alexander. A History of the Persian Empire. Indiana 2002, 693 – 873-876. 7) Parth Krallığının Seleukos krallığının egemenliği altındaki topraklarda ortaya çıkması ve genişlemesi (M.Ö. 247-171) A. D. H. Bivar, The Political History of Iran under the Arsacids. The Cambridge History of Iran.Cilt 3. Cambridge 1983. 8) Parth krallığı ve Roma devleti arasındaki ilişkiler (M.Ö. 171-70) A. R. M. Colledge, The Parthians. Nimwegen 1967. 9) Parth krallığının Asya’nın batısında, Mezopotamya’da ve Kafkaslarda bölgelerüstü güç olmaları (M. Ö. 70 – M. S. 51) W. W. Tarn, Parthia, The Cambridge Ancient History IX (1932) 574-613. 10) Taht kavgaları ve Roma Devleti ile yapılan savaşların zayıflattığı Parth krallığının çöküşü (M. S. 51-224) R. M. Sheldon. Rome’s wars in Parthia. Essex 2010. 11) Sasani devletinin kuruluşu ve Roma devleti ile savaşarak genişlemesi (M. S. 224 - 270) E. Yarshater, The Seleucid, Parthian and Sasanian Period. The Cambridge History of Iran.Cilt 3. Cambridge 1983. 12) Sasani Krallığı ile Roma Devletinin Doğu Sınırı arasında kurulan Palmyra Krallığı (M.S. 252-264) L. de Blois, Odaenathus and the Roman -Persian War of 252-264. Talanta 6, 1975, 7-23. 13) Sasani krallığında taht kavgaları ve Roma Devletiyle ilişkiler (M.S. 271- 395) G. Greatrex – S. N. C. Lieu, The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars. A. D. 363-630. 14) Sasani Krallığı ile Doğu Roma Devleti İlişkileri ve her iki bölgelerüstü gücün bölgesel güçler arasından buldukları vassal krallıklar ve bunların izldikleri salıncak politikaları (M.S. 395- 672) The Cambridge History of İran. Cilt 3. Cambridge 1983; G. Greatrex, Rome and Persia at war , 502-532. Wiltshire 1998.