Bu derste, beşeri bilimler ve görsel sanatlarda yeni farkındalıklar, yeni araştırma metotları ve analiz biçimlerinin geliştirilmesine yol açan insan sonrası (posthümanist) kırılmaya odaklanacağız.

Kültürel Antropoloji Metinleri (ANTR 3116), 2014 Güz Döneminden bu yana, sosyal ve kültürel antropolojide belli bir kuramsal anlayışı veya belli bir temayı ele almak üzere, seminer dersi olarak yürütülüyor. 2024 Güz Döneminin teması, posthümanizm. İnsan merkezci ve Kartezyen epistemolojinin altını oyan insan sonrası perspektif (posthümanizm), toplumsal ve beşerî bilimlerde yeni farkındalıklar, yeni araştırma metotları ve analiz biçimlerinin geliştirilmesine, bilimsel iş birliklerinde ölçek ve etkinlik artışına vesile olmuştur. Bu derste, beşeri bilimler ve görsel sanatlarda insan sonrası kırılmaya odaklanırken, bu yeni epistemolojinin kuramsal ve metodolojik içerimlerini anlamaya çalışacağız. Dönem içinde akademik çalışmaların yanısıra posthümanist belgesel film örneklerine de yer vereceğiz.

Düz anlatım, tartışma, öğrenci sunumları

1. HAFTA Hümanizme genel bakış: Kartezyen ontoloji ve insanmerkezcilik • Tülin Bumin (2005) Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza (2005, Yapı Kredi Yayınları), sf. 34-50 (2. Bölüm: Kartezyen Dünya Tasarımı) Öneri:Descartes, İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar Descartes, Yöntem Üzerine Söylem 2. HAFTA Posthümanizme giriş • Rosi Braidotti, R. (2013) İnsan Sonrası (Kolektif Kitap), sf. 1-117 (Giriş, 1. Ve 2. Bölümler) Öneri: Bruno Latour ([1997] 2008) Biz Hiç Modern Olmadık (Norgunk) Bruno Latour (2017) Facing Gaia: Eight Lectures on the Climatic Regime 3. HAFTA Hayvan Kuramı • Eylül Tuğçe Alnıaçık Özyer (2021) “Toplumu Yeniden Düşünmek: Hayvanların Sosyolojideki Konumu” • Açık Seminer 2019-2020 Programı, 6. Oturum “Symbiosis: Ortak Yaşam Üzerine Araştırmalar” (Eylül Alnıaçık & Elif Demirkaya): https://www.youtube.com/watch?v=q-bbIu9NeB4 Öneri: Derek Ryan (2015) Hayvan Kuramı: Eleştirel Bir Giriş 4. HAFTA Hayvan Araştırmaları • Sezai Ozan Zeybek (2014) “İstanbul’un Yuttukları ve Kustukları: Köpekler ve Nesneler Üzerinden İstanbul Tahlili” Yeni İstanbul Çalışmaları (der. A. Bartu Candan & C. Özbay) içinde. • Sadakat Kadri (2005) Dava, “Hayvaların, Cesetlerin ve Eşyaların Yargılanması” 5. HAFTA Hayvan Odaklı Görsel İşler • Berlin Usulü Tavşan (Królik po berlinsk), Yön. Bartosz Kanopka (2009, 51 dk) • Anima, Yön. Yusuf Emre Yalçın (2021, 39 dk) • Belgeselci Yusuf Emre Yalçın ile söyleşi (Zoom, gün-saat bildirilecek) Öneri: Özlem Güçlü (2019) “Tavşanların Gözünden, Tavşanlar Dahil: Başka Türlü Bir Berlin Duvarı Belgeseli”, Sinecine 10 (1) 6. ve 7 HAFTALAR Ara Sınavlar 8. HAFTA Bitkiler, Ormanlar, Mantarlar 1 • Anne Richter (2015) “Bitkilerin Uykusu,” Devrimin Kardeşleri: Feminist Spekülatif Kurgu Antolojisi (der. Ann & Jeff Vandermeer) içinde • Özer Akdemir (2019) Doğa ve Direniş Öyküleri, “Bodrumlu Ahlat Ağacı” • Şifa Heybesi (Artvin, Arhavi) kurucuları ekolog ve etnobotanikçi Ceren Kazancı Oruç ve Soner Oruç ile söyleşi (Zoom, gün-saat bildirilecek) Öneri: Eduardo Kohn (2013) How Forests Think Peter Wohlleben (2016) Ağaçların Gizli Yaşamı 9. HAFTA Bitkiler, Ormanlar, Mantarlar 2 • Anna Tsing ile söyleşi: Küreselleşme ve “enkazda yaşamak” üzerine • BBC News Türkçe (2018). “Ağaçlar gizlice birbiriyle konuşabilir mi?” https://www.youtube.com/watch?v=j4C0Umy24cc • Aether, Yön. Rûken Tekeş (2019, 80 dk.) 10. HAFTA Cansız Yaşam-Canlı Madde 1 • Graham Harman ([2017]2020) Nesne Yönelimli Ontoloji, sf. 25-65 (“Giriş” ve “Her Şeyin Yeni Bir Teorisi”) 11. HAFTA Cansız Yaşam-Canlı Madde 2 • Karen Barad ile Röportaj: Madde Hisseder, Konuşur, Acı Çeker, Arzular, Özler ve Anımsar (2 Bölüm) Öneri: Jane Bennett (2010) Vibrant Matter George Dibi-Huberman (2019) Kabuklar (Lemis) Rick Dolphin & Iris van der Tuin (2019) Yeni Materyalizm (Çev: Esra Erdoğan) (Yort Yayınları) Güldem Baykal Büyüksaraç (2020) “Sıradan Şeylerin Belleği” 12. HAFTA Hipernesne: Felaket Ekolojisine Bakış • Timothy Morton ([2013] 2020) Hipernesneler: Dünyanın Sonundan Sonra Felsefe ve Ekoloji, sf. 15-43 (“Varlık’taki Sarsınstı: Hipernesnelere Giriş”) 13. HAFTA Biraradalık, Dolanıklık, Türlerarası Dayanışma 1 • Timothy Morton ([2017] 2020] İnsan Türü: İnsan Olmayanlarla Dayanışma, “Ortak Koşullar: Bir Girizgah” Öneri: Ian Hodder (2012) Dolanıklık 14. HAFTA Biraradalık, Dolanıklık, Türlerarası Dayanışma 2 • Donna Haraway (2010) Başka Yer, sf. 7-45, 196-225 (“Siborg Manifestosu”, “Siborglardan Yoldaş Türlere: Teknobilimde Akrabalığı Yeniden Şekillendirmek”) • Sibel Yardımcı (2020) “Hepimiz Likeniz: Feminist Yaşam ve Dünyayla Akrabalık”