Bu dersin amacı doktora programının öğrencilerine (çeviribilim alanında lisans-yüksek lisans eğitimi almış ya da başka alanlardan gelip çeviri alanında bilimsel hazırlık derslerini tamamlamış) çeviribilime temel olan düşünsel akımları, paradigmaları farklı dillerdeki kaynaklardan öğrencilerin katkısıyla tanıtarak çeviri alanının oluşum ve gelişme sürecini tartışacak bir ortam yaratmaktır. Bu amaçla seçilen üç temel alan felsefe, yazınbilim ve dilbilimdir. Alan uzmanlarının katkısıyla felsefe, yazınbilim ve dilbilim alanlarının temel yaklaşımları tartışıldıktan sonra bu ders için seçilen kaynak ve yazılarla bu temel alanların özerk bir alan olarak gelişen çeviribilimin temellendirilmesindeki yeri tartışılacaktır.

Ders Çeviribilimin düşünsel temellerini ve beslenme kaynaklarını felsefe, yazınbilim ve dilbilim alanlarının birikimi üzerine kurarak bu temel alanların çeviribilime etkisini ve katkısını ele almaktadır. Çeviribilimin özerkliğini temellendiren ve yönlendiren düşünsel akımların kaynağı olarak felsefenin tartışılarak çeviribilime katkısının çeviribilimcilerin çalışmalarından izlenmesinin ardından Çeviribilimin içinden doğduğu düşüncesiyle 1960'lardan 1980'lere kadar yönlendirici sayılan dilbilim ele alınmaktadır. Bu kapsamda uygulamalı dilbilim, karşılaştırmalı dilbilim akım ve yaklaşımları tartışılarak çeviribilimin dilbilimsel evresi makale ve çalışmalardan izlenmektedir. Ardından yazınsal çeviri başta olmak üzere çeviri kuramlarının temellendirilmesinde başvurulan ve ödünç modellerini uzun yıllar yazınbilim kökenli çeviribilimciler aracılığıyla çeviribilime sunan yazınbilimin temel akımları değerlendirilip çeviribilim yaklaşımlarındaki iz ve etkilerinin tartışılmaktadır.

Seminerler, öğrenci sunumları, makale ve kitap tartışmaları, dönem ödevleri için bireysel sunum ve hazırlık çalışmaları

Akbulut, Ayşe Nihal. 2005. Söylenceden Gerçekliğe İstanbul: Multilingual. Baker, Mona. 1998. Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Routledge: Londra. Bulut, Alev. 2003. Çeviride Dil ve Metin. İstanbul Üniversitesi HAYEF Yayını. Chesterman, Andrew. 1997. Memes of Translation, John Benjamins Pub.. Munday, Jeremy. 2001. Translation Studies: Theories and Applications. Londra: Routledge. Yazıcı, Mine. 2005. Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları, İstanbul: Multilingual. “On Translation”, John Dryden s.17-32; “On Language and Words”, Arthur Schopenhauer s.32-36; “The Misery and Splendor of Translation” Jose Ortega y Gasset s.93-113; “On Linguistic Aspects of Translation” Roman Jacobson s.144-152; “Semantic Theory and Translation Theory” Henry Schogt s.193-204; “Des Tours de Babel”, Jacques Derrida s.218-228 Theories of Translation (yay.haz. R.Schulte, J. Biguenet ) içinde 1992. Chicago: University of Chicago Press. Giddens, Anthony. 1992. “Modernism and Post-Modernism” s.11-14; Lyotard, Jean-Françoise “Answering the Question: What is Post-Modernism?” s.117-125; Eagleton, Terry, “Capitalism, Modernism and Postmodernism” s.152-160; Habermas, Jürgen, “modernity: An Incomplete Project” s.160-170 Postmodernism: A Reader (ed. Patricia Waugh içinde) Edward Arnold Pub.